Najczęstsze przyczyny sporów pracowniczych

Moment zaistnienia sporu pracowniczego, zbiorowego jest trudny dla obu stron sporu bez względu na jego przedmiot, wiąże się on bowiem z koniecznością dochodzenia własnych praw, zgromadzeniem materiału dowodowego oraz stanięciem przed sądem lub komisją pojednawczą.

Pamiętać przy tym należy, że spór powstaje w momencie, gdy pracodawca odrzuci żądania pracowników, dlatego też dzień zgłoszenia zaistnienia sporu uważa się ostatecznie za dzień jego zaistnienia. Przyczyn sporów pracowniczych może być wiele. Przedmiotem sporu mogą być zarówno spory o prawa, poprzez które rozumiemy prawo do urlopu, do świadczeń socjalnych itp. oraz spory o interesy, np. grup pracowniczych. Spory pracownicze mogą mieć charakter indywidualny lub zbiorowy, mogą ograniczać się do jednego lub kilku zakładów pracy, jednego lub kilku pracodawców.

Przyczyny sporów pracowniczych

Najczęstszymi przyczynami sporów trafiających przed oblicze sądu są te sprawy, których nie udało się rozwikłać na stopie postępowania polubownego. Zazwyczaj są to kwestie dotyczące roszczeń, które wynikają ze stosunku pracy pomiędzy pracodawcą a pracownikiem lub pracownikami. W przypadku grupy pracowników stanowiącej jedną ze stron postępowania sądowego mówimy o pozwie zbiorowym. Spór może dotyczyć warunków świadczonej na rzecz pracodawcy pracy, zaistnienia stosunku pracy lub warunków jego rozwiązania, wysokości płac lub innych świadczeń socjalnych. Spór, który rozstrzygany będzie na drodze polubownej, w trakcie mediacji lub na drodze sądowej może także dotyczyć praw lub wolności związkowych grupy pracowników, którym np. odmówiono przysługującego im prawa do zrzeszania się w ramach związków zawodowych np. naruszając zbiorowe prawo pracy, które reguluje art. 59 Konstytucji dający zatrudnianym prawo zrzeszania się w ramach związków zawodowych. Pracownik jako jedna ze stron może domagać się odszkodowania w przypadku, gdy uznaje, że wypowiedzenie umowy było bezzasadne lub naruszało obowiązujące przepisy lub warunki wypowiedzenia. Pracownik może także wnosić o przywrócenie go do pracy na niezmienionych warunkach. Każda ze stron może wnieść o uznanie bezskuteczności wypowiedzenia stosunku pracy, odszkodowanie czy zadośćuczynienie w wyniku poniesionych strat.

Rozstrzyganie sporów pracowniczych

Organem właściwym do rozstrzygania sporów pracowniczych są sądy pracy specjalizujące się w roszczeniach z zakresu prawa pracy właściwe dla danego regionu lub województwa. Podstawę prawną stanowi Ustawa z dnia 18 kwietnia 1985 roku o rozpoznawaniu przez sądy spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 20, poz.85). Sprawa rozpatrywana jest w pierwszej kolejności przez sąd pierwszej instancji, który po rozpoznaniu sprawy wydaje werdykt, od którego można w razie niesatysfakcjonującego nas wyroku wnieść apelację. Po wniesieniu apelacji od wyroku sadu pierwszej instancji sprawa będzie rozpatrywana przez sąd drugiej instancji, od którego odwołania już nie ma. Sprawę w tym przypadku rozpatruje trzech sędziów zawodowych. W przypadku sądu drugiej instancji podstawą prawną jest Art. 47, 32 i 4 Kodeksu Postępowania Cywilnego. Sędzia na tym etapie postępowania może zarządzić ponowne postępowanie dowodowe, może także utrzymać wyrok sądu pierwszej instancji lub zwolnić pozwanego od kosztów sądowych, wnioskować można o zwolnienie od opłat sądowych, nałożonej na stronę grzywny itp. Rozwiązywanie sporów pracowniczych na drodze sądowej to tylko jeden z rodzajów postępowania. Innym, równie często wybieranym przez strony sporu jest polubowne rozwiązanie sporu pomiędzy pracodawcą i pracownikami. Postępowanie polubowne nazywane jest także postępowaniem pojednawczym i w tym przypadku odbywa się ono przed specjalnie powołanymi w tym celu komisjami pojednawczymi. Ten etap postępowania jest fakultatywny i zależy od wyłącznie od dobrej woli każdej ze stron. Niemniej warto rozważyć możliwość skorzystania z możliwości rozpatrzenia sprawy na etapie postępowania polubownego, ponieważ znacznie przyspiesza nas ono do rozwiązania sporu oraz nie naraża żadnej ze stron na konieczność poniesienia kosztów związanych z postępowaniem odbywającym się za pośrednictwem Sądu. Jest to również szansa na podjęcie negocjacji i wypracowanie rozwiązania satysfakcjonującego obie strony.